Trang bị cho con cái những kĩ năng sống tối cần thiết nhưng không được học trong trường là “mốt” trong những mùa hè gần đây của nhiều bậc phụ huynh. Các trung tâm dạy kĩ năng sống nhờ vậy đang mọc lên “như nấm sau mưa”. Tuy nhiên, hiệu quả từ những lớp học này vẫn còn là câu hỏi ngỏ.
Đa dạng các lớp kỹ năng sống
Một vài năm trở lại đây, khi việc thiếu kỹ năng sống (KNS) được nhiều người nhắc đến như là một trong những nguyên nhân chính làm nảy sinh các vấn đề bạo lực học đường, vấn nạn game online và nhiều hành vi tiêu cực khác của các em học sinh... thì các bậc phụ huynh vô cùng lo lắng. Thậm chí, khi Viện Nghiên cứu giáo dục Việt Nam đưa ra con số 83% sinh viên ra trường bị các nhà tuyển dụng đánh giá là thiếu KNS thì người người đổ xô đi học KNS.
Nhờ thế, vô số các tổ chức, các công ty, trung tâm dạy KNS liên tiếp được mở ra, chủ yếu ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP. HCM. Chương trình học và giá cả thì mỗi nơi mỗi khác. Tại Hà Nội, có thể kể đến một số khóa học “có thương hiệu” như “KNS cho trẻ em” của Tâm Việt Group, khóa học “Tôi khác biệt” của Cty CP Thương mại Đức Tú, khóa học “Tôi Tài Giỏi” của Cty TGM... Một xu hướng mới khác là sự ra đời của những khóa học như “Học kì quân đội” (Trung tâm Thanh Thiếu niên miền Bắc – miền Nam), “Chúng em làm chiến sĩ” (Cung thiếu nhi Hà Nội), “Chúng em là chiến sĩ” (Cty CP Quốc tế Vietsea)... Tại TP. HCM, “nổi” nhất là Chương trình PDP-Thinking School, Khoa Thương mại - Du lịch - Marketing Đại học Kinh tế TP. HCM; Trung tâm Thanh thiếu niên miền Nam; Công ty đào tạo tài năng trẻ Châu Á Thái Bình Dương…
Chất lượng chưa được thẩm định
Tới thời điểm này, chỉ riêng Hà Nội và TP. HCM đã có tới hơn 60 đơn vị, đoàn thể và tư nhân đứng ra tổ chức các lớp KNS, HKQĐ. Không thể phủ nhận, nhiều đơn vị đặc biệt chú trọng nội dung chương trình học. Bà Trần Thị Kim Liên, Phó Giám đốc Trung tâm Thanh thiếu niên miền Nam, cho biết: “Để mỗi chương trình, khóa học huấn luyện kỹ năng sống - thực hành xã hội mang lại hiệu quả, có tác động tích cực đến từng thanh thiếu niên, trung tâm phải đầu tư rất nhiều về nội dung, thiết kế chương trình phù hợp. Không chỉ giới hạn số lượng tham gia, chúng tôi còn phải chọn lọc, tuyển chọn, phân công báo cáo viên, hướng dẫn viên cho từng lớp học một cách khắt khe”. Nhiều phụ huynh sau khi có con tham gia các khóa học KNS, HKQĐ hồ hởi phấn khởi rằng con mình bạo dạn và hoạt bát hơn; biết tự chủ và sống độc lập và có trách nhiệm hơn.
Tuy nhiên, số đơn vị như Trung tâm Thanh thiếu niên miền Nam không nhiều. Chương trình học tại các trung tâm không thống nhất, nếu không muốn nói là… mỗi nơi một kiểu, “mạnh ai nấy làm”, hay đơn giản hơn là sao chép lẫn nhau, không có một chuẩn chung và cũng chưa qua bất kỳ sự kiểm tra, đánh giá nào của các cơ quan chức năng có thẩm quyền. Chưa kể, vì chạy theo lợi nhuận, cạnh tranh thiếu lành mạnh, nhiều trung tâm, đơn vị không đủ mặt bằng, cơ sở thiếu thốn và đội ngũ báo cáo viên, hướng dẫn viên “vơ bèo vạt tép” cũng ra sức quảng bá rất kêu, rất hấp dẫn. Chất lượng giảng viên cũng là vấn đề chưa được làm rõ.
Thế nên, đúng như lời Tiến sỹ tâm lý Hoàng Cẩm Tú – Giám đốc Trung tâm Tham vấn sức khỏe tâm thần trẻ vị thành niên: “Mục đích của các lớp học KNS là giúp các em tự tin hơn, tự lập hơn trong cuộc sống. Tuy vậy, đây chỉ là những kỹ năng bổ trợ, chỉ được học thời gian ngắn. Trong khi đó, để tạo thành kỹ năng, phản xạ tốt thì các em cần được rèn luyện thường xuyên, liên tục. Do đó, gia đình có vai trò vô cùng quan trọng. Để các khóa học thực sự bổ ích với con em mình, phụ huynh hãy tìm hiểu xem con mình cần kiến thức và kỹ năng gì để tìm khóa học phù hợp, đồng thời phối hợp với trung tâm theo dõi chặt chẽ chương trình học để cùng giáo dục con chứ không thể học xong rồi bỏ ngỏ”.