Vậy là tràn ngập đường phố các đô thị lớn cảnh thí sinh, phụ huynh kéo nhau về các điểm thi đại học, tương tự như thế, các trang báo cùng tràn ngập những thông tin, hình ảnh về cuộc tuyển sinh rầm rộ, nhiêu khê và nhọc nhằn này.
Vậy là tràn ngập đường phố các đô thị
lớn cảnh thí sinh, phụ huynh kéo nhau về các điểm thi đại học, tương tự
như thế, các trang báo cùng tràn ngập những thông tin, hình ảnh về cuộc
tuyển sinh rầm rộ, nhiêu khê và nhọc nhằn này. Đợt thi thứ nhất đã kết
thúc, tính cả 3 đợt, từ nay đến 16-7 thì có đến 2.031.903 thí sinh đăng
ký dự thi. Tổng chỉ tiêu tuyển sinh Đại học, Cao đẳng năm nay là 643.423
người.
Trong những ngày qua, các thành phố lớn như Hà Nội, Tp HCM… quá tải vì
lượng thí sinh và phụ huynh đổ về, nhất là giờ cao điểm và ở những nơi
gần các điểm thi. Đa số phụ huynh các tỉnh xa về đô thị lớn đều hết sức
ngỡ ngàng, lo lắng. Nhiều gia đình khó khăn, phải vay mượn vất vả mới có
được kinh phí cho con đi thi. Các nhà trọ, quán ăn thi nhau lên giá.
Nhiều lực lượng phải tham gia để trợ giúp kỳ thi, từ các ngành chức năng
đến đội ngũ thiện nguyện. Có địa phương phải huy động cả đơn vị thiết
giáp ra trợ giúp thí sinh vượt qua quãng đường ngập lụt bất thường.

Ngay từ sớm 4-7, phụ huynh và thí sinh đã đến trước điểm thi. (Ảnh: PV/Vietnam+)
Cả xã hội căng thẳng. Văn Miếu - Quốc Tử Giám Hà Nội cũng quá tải vì
lượng thí sinh đến cầu cúng cầu may. Lực lượng viết chữ Nho viết mỏi
tay, các thanh niên tình nguyện canh giữ không cho thí sinh rờ đầu rùa
đá cũng khản cổ…
Trong các phòng thi thì không khí thực sự căng như dây đàn. Thí sinh đã
lo mà người coi thi cũng lo lắng không kém. Trước khi coi thi họ đã
được phổ biến, có nhiều loại thiết bị hỗ trợ thí sinh quay cóp, ví dụ
đồng hồ có thể biến thành màn hình, có đủ thông tin bài vở hoặc có thí
sinh dán băng dính trong suốt có nội dung vào người, rồi khẽ dán xuống
sàn phòng thi để đọc khi cần thiết… Có thể nói vô số chiêu trò, bất chấp
danh dự của một trí thức tương lai sẽ có thể được áp dụng.
Tóm lại là, cả xã hội phải quan tâm, căng thẳng vì cuộc thi tuyển sinh
đại học này. Đã đến lúc đặt lại câu hỏi, cách tổ chức thi lỗi thời, tốn
kém, nhọc nhằn này liệu có thể thay đổi? Hãy học tập các nước có nền
giáo dục đại học tiên tiến xem họ tổ chức kỳ thi này ra sao? Hay đơn
giản hơn là hãy trở lại với cách tổ chức kỳ thi đại học như ở Việt Nam
trước đây. Đó là tổ chức một kỳ thi chung ngay tại các địa phương. Thí
sinh đăng ký vào trường nào thì gửi phiếu báo điểm về trường đó để
trường xét tuyển. Đơn giản, dễ dàng biết bao nhiêu…
Ở một khía cạnh khác, hãy cho học sinh thấy, vào đại học không phải là
con đường duy nhất để cống hiến, lao động và được tôn trọng. Xã hội cần
nhiều những người thợ lành nghề, những công nhân kỹ thuật cao, những
nông dân có kỹ thuật giỏi, biết làm giàu từ mảnh đất của mình… Và xã hội
tôn trọng những ai có đóng góp hiệu quả cho xã hội, không phân biệt
người đó có học hàm, học vị hay chỉ là người công nhân, nông dân.
Hiện nay, chúng ta quá nặng hình thức nên bằng cấp vẫn là thứ có thể
giúp người ta thăng tiến dễ dàng, có thể được kính trọng, dù đóng góp
thực cho xã hội chưa biết đến đâu, kiến thức người cầm tấm bằng thiệt
hay giả. Do đó, người dân coi đi học, đi thi và đỗ đạt là con đường duy
nhất để đạt đến danh, đến lợi. Bi kịch về những người mẹ, người cha bằng
mọi giá phải cho con đi học đại học, kể cả chết cho thấy nhận thức về
con đường đi đến tương lai của lớp trẻ hết sức méo mó, lệch lạc.
Hãy để cho việc học, việc thi được bình yên trở lại, hãy để cho học
sinh có nhiều con đường để lựa chọn phù hợp nhất với khả năng của mỗi
người, mỗi gia đình. Và qua đó, xã hội sẽ bớt lãng phí hơn, giảm bớt sự
bất cân đối giữa thợ (giỏi) và thầy (ít giỏi) hiện nay.
-----------------------------------------------