Chiều 24-6, Sở GD-ĐT TP.HCM đã công bố đáp án
ba môn thi vào lớp 10 (khóa ngày 21, 22-6-2013). Đúng như sự mong mỏi
của dư luận, đáp án cũng “mở” như đề thi.
Chúng tôi trích đăng đáp án của hai câu hỏi thuộc dạng “đề mở” là câu số 2, số 3:
Câu 2: Xác định phương châm hội thoại đã vi phạm và nêu nguyên nhân vi phạm.
Thí sinh có thể trả lời theo những hướng sau: Vi phạm
phương châm lịch sự (0,5). Nguyên nhân: do thiếu hiểu biết (cách dùng từ
ngữ không phù hợp đối tượng giao tiếp, hoàn cảnh giao tiếp...) hoặc
không tôn trọng đối tượng giao tiếp (thiếu lịch sự, tôn trọng đối tượng
giao tiếp...). (0,5). Vi phạm phương châm cách thức (0,5). Nguyên nhân:
nói không rõ ràng, rành mạch (0,5). Lưu ý: thí sinh có thể trả lời một
hoặc hai nội dung trên là được trọn số điểm.
Câu 3: Trình bày suy nghĩ được gợi ra từ câu chuyện “Ôm ước mơ đi về phía biển”.
a. Yêu cầu về kỹ năng: Nắm vững phương pháp làm bài
nghị luận xã hội; bố cục và hệ thống ý sáng rõ; biết vận dụng, phối hợp
nhiều thao tác nghị luận: giải thích, chứng minh, bình luận... Văn trôi
chảy, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng thuyết phục. Không mắc lỗi diễn đạt;
không sai lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp; trình bày bài rõ ràng.
b. Yêu cầu về kiến thức: Giới thiệu vấn đề cần nghị
luận: tinh thần hiếu học hoặc học sinh nghèo vượt khó; ý chí vươn lên
thực hiện ước mơ học tập; tình cảm yêu thương, lo lắng, sự hi sinh của
cha mẹ đối với việc học của con cái... Lưu ý: đây là dạng đề mở nên thí
sinh có thể lựa chọn các vấn đề khác nhau để bàn luận nhưng cần gắn với
văn bản đề bài đã cho.
Giải thích: Từ câu chuyện, giải thích vấn đề đã nêu ra ở mở bài.
Bàn luận: Thí sinh trình bày nhận định, đánh giá về ý
nghĩa, tác dụng của vấn đề bằng cách lập luận và phân tích dẫn chứng để
làm rõ vấn đề. Phê phán những tư tưởng, hiện tượng sai trái. Mở rộng vấn
đề: từ vấn đề đã bàn hướng đến những giá trị, ý nghĩa rộng lớn hơn. Rút
ra bài học nhận thức và rèn luyện thái độ sống đúng đắn.
-----------------------------------------------